Hoàng thái hậu Sùng Khánh Hoàng thái hậu

Năm Ung Chính thứ 13 (1735), ngày 23 tháng 8 (âm lịch), Ung Chính Đế băng hà. Sang ngày 3 tháng 9 (âm lịch), Bảo Thân vương Hoằng Lịch kế vị, tức [Càn Long Đế].

Tân đế hiếu dưỡng mẫu thân, cùng ngày đăng cơ đã ra chỉ tôn bà với địa vị là Hoàng thái hậu, thường xưng ["Thánh mẫu Hoàng thái hậu"; 聖母皇太后][8]. Sang ngày 13 tháng 12 (âm lịch) cùng năm, suất Chư vương, Bối lặc, Văn võ đại thần, cẩn dâng tôn huy hiệu là Sùng Khánh Hoàng thái hậu (崇慶皇太后)[9].

Sách tôn viết rằng:

“

Sùng Khánh Hoàng thái hậu là vị Hoàng thái hậu trường thọ bậc nhất nhà Thanh.

慈恩垂裕。九重隆尊养之仪。鸿号扬庥。万国仰崇高之福。欢腾宫壸。庆溢寰灜。钦惟母后皇太后、德协坤元。功符地载。宽仁逮下。溥惠爱之宏慈。淑慎持躬。著温恭之令范。承皇考而赞襄内治。俭勤昭浣濯之风。鞠藐躬而备笃母仪。言动示诗书之教。属丕图之肇缵。忻福履之方长。仰荷恩勤。敬稽盛典。合四海以致养。期永奉夫崇徽。总百禄以承欢。冀溥沾夫庆泽。肃循经礼。虔展悃忱。谨告天、地、宗庙、社、稷。率诸王、贝勒、文武群臣。恭奉册宝。上徽号曰。崇庆皇太后。伏愿纯嘏茂膺。寿祺多益。彤廷宝册。鸿名并高厚以无疆。紫极春晖。爱日与升恒而俱永。臣诚欢诚忭、稽首顿首、谨言。

...

Từ ân thùy dụ. Cửu trọng long tôn dưỡng chi nghi. Hồng hào dương hưu. Vạn quốc ngưỡng sùng cao chi phúc. Hoan đằng cung khổn. Khánh dật hoàn 灜.

Khâm duy Mẫu hậu Hoàng thái hậu, đức hiệp khôn nguyên. Công phù địa tái. Khoan nhân đãi hạ. Phổ huệ ái chi hoành từ. Thục thận trì cung. Trứ ôn cung chi lệnh phạm. Thừa Hoàng khảo nhi tán tương nội trị. Kiệm cần chiêu hoán trạc chi phong. Cúc miểu cung nhi bị đốc mẫu nghi. Ngôn động kỳ thi thư chi giáo. Chúc phi đồ chi triệu toản. Hân phúc lí chi phương trường. Ngưỡng hà ân cần. Kính kê thịnh điển. Hợp tứ hải dĩ trí dưỡng. Kỳ vĩnh phụng phu sùng huy. Tổng bách lộc dĩ thừa hoan. Ký phổ triêm phu khánh trạch. Túc tuần kinh lễ. Kiền triển khổn thầm.

Cẩn cáo Thiên địa, Tông miếu, Xã tắc, suất chư Vương, Bối lặc, Văn võ quần thần, cung phụng sách bảo, Thượng huy hào, viết: Sùng Khánh Hoàng thái hậu.

Phục nguyện thuần hỗ mậu ưng. Thọ kỳ đa ích. Đồng đình bảo sách. Hồng danh tịnh cao hậu dĩ vô cương. Tử cực xuân huy. Ái nhật dữ thăng hằng nhi câu vĩnh. Thần thành hoan thành biện, kê thủ đốn thủ. Cẩn ngôn.

”

— Sách tôn Sùng Khánh Hoàng thái hậu[10]

Lúc bấy giờ, Càn Long Đế ở Càn Thanh cung lo liệu tang nghi cho Đại hành Hoàng đế, nên Hoàng thái hậu có một thời gian tạm cư ở Vĩnh Thọ cung để tiện việc thỉnh an. Sau đó, bà chuyển qua sống ở Thọ Khang cung.

Càn Long Đế cũng truy tôn ngoại tổ phụ Điển nghi quan Lăng Trụ làm [Nhất đẳng Thừa Ân công; 一等承恩公], thụy Lương Vinh (良荣); ngoại cao tổ phụ Ngạch Diệc Đằng (额亦腾) và ngoại tằng tổ phụ Ngô Lộc (吴禄) cũng đều truy tặng Thừa Ân công, các phu nhân nữ quyến đều tặng Cáo mệnh Nhất phẩm Phu nhân. Các anh em trai của bà cũng được trọng dụng, Y Thông A được nhậm Tán trật đại thần kiêm Tá lĩnh, Y Tùng A Hòa và Y Tam Thái đều nhậm Nhị đẳng Thị vệ, Y Thân Thái nhậm Linh Lam Thị vệ. Ngoài ra, theo Khâm định Bát Kỳ thông chí (钦定八旗通志), lúc này Càn Long Đế muốn khuếch trương mẫu gia, cho gia tộc của bà làm một hệ của Hoằng Nghị công phủ Nữu Hỗ Lộc thế gia, nhập Mãn Châu Tương Hoàng Kỳ.

Hoàng đế Càn Long rất hiếu thảo với mẹ mình và bà thường theo Càn Long du ngoạn khắp nơi, thường là đến Thẩm Dương và vùng đồng bằng sông Dương Tử. Hoàng đế thường hỏi ý kiến bà trong công việc. Huy hiệu của bà cũng được Càn Long Đế gia tôn để thể hiện sự vẻ vang, do thời gian lâu, trải qua rất nhiều dịp trọng đại. Như vào năm Càn Long thứ 2 (1737), tháng 11, nhân dịp vừa đăng cơ và lập Hậu, tấn tôn thêm hai chữ Từ Tuyên (慈宣)[11]. Năm Càn Long thứ 14 (1749), nhân sách lập Nhàn Quý phi Na Lạp thị làm Hoàng quý phi cùng bình định Kim-Xuyên[12], dâng thêm hai chữ Khang Huệ (康惠)[13]. Năm Càn Long thứ 15 (1750), sách lập Hoàng quý phi Na Lạp thị làm Hoàng hậu, dâng thêm hai chữ Đôn Hòa (敦和). Năm Càn Long thứ 16 (1751), vạn thọ thứ 60 của Hoàng thái hậu, Càn Long Đế dâng thêm hai chữ Dụ Thọ (裕壽)[14]. Năm Càn Long thứ 20 (1755), nhân dịp bình định Hãn quốc Chuẩn Cát Nhĩ, dâng thêm hai chữ Thuần Hi (純禧)[15]. Năm Càn Long thứ 26 (1761), vạn thọ thứ 70 của Hoàng thái hậu, dâng thêm hai chữ Cung Ý (恭懿)[16]. Năm Càn Long thứ 36 (1771), vạn thọ thứ 80 tuổi của Hoàng thái hậu, dâng thêm hai chữ An Kì (安祺)[17]. Năm Càn Long thứ 41 (1776), nhân bình định Kim-Xuyên, dâng hai chữ Ninh Dự (寧豫)[18].

Vậy, huy hiệu đầy đủ: Sùng Khánh Từ Tuyên Khang Huệ Đôn Hòa Dụ Thọ Thuần Hi Cung Ý An Kì Ninh Dự Hoàng thái hậu (崇慶慈宣康惠敦和裕壽純禧恭懿安祺寧豫皇太后).

Hoàng đế Càn Long hầu Thái hậu trong yến tiệc.

Lễ mừng vạn thọ lục tuần (tức sinh nhật lần thứ 60) của Sùng Khánh Hoàng thái hậu vào năm Càn Long thứ 16 đã được tổ chức hết sức quy mô. Càn Long Đế ra chỉ trang trí những con đường từ Bắc Kinh đến Thanh Y viên hết sức lộng lẫy. Hoàng đế vì muốn Mẫu hậu được ngắm nhìn phong cảnh phương nam, nên đã xây dựng con đường này mang đậm phong cách Tô Châu.

Thái giám và các người hầu đóng giả người bán hàng và cả kẻ cắp vặt, để mô phỏng cuộc sống bình thường làm vừa lòng Thái hậu. Ông còn ra chỉ cho soạn nhiều văn thơ ca ngợi Thái hậu với vô vàn mỹ từ được đọc trước các bá quan văn võ. Khi Thanh Y viên được xây cất, người ta đã đào hồ nơi có một hồ nước rất nhỏ, thành hồ rộng lớn ngày nay, bắt chước Tây Hồ ở Hàng Châu, đặt tên hồ là Côn Minh. Người ta dùng đất đào hồ để đắp thành Vạn Thọ Sơn, một công trình vĩ đại.

Đại thọ lần thứ 80 của bà, Càn Long cho trùng tu Từ Ninh cung (慈寧宮), thỉnh Hoàng thái hậu và Hoàng khảo Dụ Quý thái phi nhập cư. Suốt triều Thanh, bà là một trong hai chủ nhân duy nhất của Từ Ninh cung, ngoài Hiếu Trang Văn Hoàng hậu [19]. Ngoài ra đây chỉ là nơi tổ chức trọng đại điển lễ, như Hoàng thái hậu mừng thọ, Công chúa cưới hỏi.